แพ้แมส สิวขึ้น ผื่นขึ้น แพ้แมสหนักมาก [ฟังคุณหมอ แนะนำวิธีรักษา]
แพ้แมส แพ้หน้ากากอนามัย ปัญหาใหม่ระดับชาติ ที่พบมากในช่วงนี้
จากการแพร่ระบาดของเชื้อโควิด 19 ทำให้การใส่แมส หรือ หน้ากากอนามัย ถือเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องใช้ในช่วงนี้ เพื่อไม่ให้เกิดการแพร่ระบาด กระจายเชื้อจากผู้อื่นมาสู่เรา หรือ จากเราไปสู่ผู้อื่น
การใส่แมส ถึงแม้จะช่วยเราป้องกันเชื้อโรค และฝุ่นละอองต่างๆได้ แต่การใส่แมส ก็ส่งผลเสียต่อผิวหน้าได้ ในฐานะที่หมอทำงานเกี่ยวกับผิวหน้า ช่วงนี้จะพบปัญหาผิวหน้าที่เกิดจากการใส่แมส คือ “แพ้แมส” หรือ แพ้หน้ากากอนามัย
หลายคนพอใส่แมส แล้วเกิดปัญหาต่างๆ จนรู้สึกไม่อยากใส่ แต่ก็เป็นสิ่งที่เลี่ยงไม่ได้ เกิดปัญหาผิวเรื้อรัง ตามมา ลองมาดูกันค่ะ ว่าเพราะอะไรถึงแพ้แมส และเราจะป้องกัน รักษาอาการแพ้แมสอย่างไรได้บ้าง
สารบัญ
แมส หรือ หน้ากากอนามัย ทำจากอะไรบ้าง ?
ก่อนอื่น อยากให้เข้าใจว่า วัสดุที่ใช้ทำแมส มีอะไรบ้าง เพราะ ส่วนนึงของการแพ้แมส เกิดจากการระคายเคืองจากวัสดุ
หน้ากากอนามัย แบ่งเนื้อวัสดุเป็น 2 แบบ คือ คือ หน้ากากอนามัยทางการแพทย์แบบใช้แล้วทิ้ง และ หน้ากากอนามัยผ้า
1. หน้ากากอนามัยใช้แล้วทิ้ง(surgical mask) จะมีโอกาสระคายเคืองผิวมากกกว่า เพราะทำมาจาก ผ้าที่เกิดจากการอัดขึ้นรูปจากเส้นใยพลาสติกพวกพอลีโพรพิลีน (Polypropylene) เรียกว่า ผ้าสปันบอนด์ (spunbond) ที่ช่วยป้องกันการซึมผ่านของน้ำและละอองฝอยต่างๆ และป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อโรคจากการไอ จาม
2. หน้ากากอนามัยผ้า สามารถซักแล้วกลับมาใช้ซ้ำได้ ทำมาจากผ้าหลายชนิด ได้แก่ ผ้ามัสลิน ผ้านาโน ผ้าใยสังเคราะห์ ผ้าฝ้ายหรือคอตตอน ผ้าสำลี ผ้าเทฟลอน ถ้าเนื้อสัมผัสนุ่ม จะระคายเคืองผิวน้อย แต่การซักซ้ำด้วยน้ำยาที่ไม่อ่อนโยนก็อาจเสี่ยงระคายเคืองผิวค่ะ
และนอกจากนี้ หน้ากากบางชนิดยังมีสารเคลือบ ที่ช่วยฆ่าเชื้อแบคทีเรีย เจ้าสารเคลือบนี้ บางคนก็แพ้ได้เช่นกัน
แพ้แมส แพ้หน้ากากอนามัย คัน มีสาเหตุจากอะไร ?
การระคายเคือง จากวัสดุที่ทำแมสเสียดสีกับผิวหน้า เช่น ผ้าสปันบอน(ทำหน้ากากแบบใช้แล้วทิ้ง) หรือบางทีสารเคลือบแมสบางชนิดที่ผสมสารป้องกันแบคทีเรีย อาจทำให้เกิดการระคายเคืองผิวได้ นอกจากนี้ถ้าใช้หน้ากากผ้าแล้วซักผ้าปรับผ้านุ่มแบบมีน้ำหอม อาจทำให้เกิดการระคายเคืองได้ด้วย ทางแก้คือ
- เลือกหน้ากากที่สัมผัสนุ่ม อย่างหน้ากากผ้า คอตตอน 100% จะระคายเคืองผิวหน้าน้อยกว่า
- เลือกหน้ากากที่รูปทรงไม่ได้แนบไปกับผิวหน้าทั้งหมด เพื่อลดการสัมผัสวัสดุทำแมส เช่น หน้ากากทรง KF94
- ถ้าใช้หน้ากากผ้า ให้ซักแมสด้วยสบู่อ่อนๆ หรือผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยน ไม่มีน้ำหอม
การสะสมหมักหมมของสิ่งสกปรกภายในแมส ทั้งเหงื่อ ละอองน้ำลาย คราบน้ำมัน คราบแป้งเครื่องสำอางค์จากการแต่งหน้า คราบครีมกันแดด ยิ่งถ้าเจออากาศที่ร้อน อับชื้น การระบายอากาศน้อย ยิ่งทำให้เกิดการอุดตัน บวกกับแบคทีเรียที่ผิวหนังเติบโตง่ายขึ้น เกิดเป็นสิวอุดตัน สิวอักเสบ ตามมา ทางแก้คือ
- ถ้าระหว่างวันต้องพูด มีละอองน้ำลาย ให้หากระดาษทิชชู่นุ่มๆลองใต้แมสเพื่อซับละอองน้ำลาย แล้วทิ้งทิชชู่เมื่อใช้เสร็จ หรือเปลี่ยนแมสบ้าง
- ระหว่างวัน หาโอกาสที่ไม่เจอคน เพื่อเปิดแมสเพื่อระบายอากาศบ่อยๆ และหมั่นซับคราบเหงื่อไคล คราบน้ำมัน ออกเพื่อลดการหมักหมม
- ถ้าทาครีมกันแดด หรือแต่งหน้า ให้ทำความสะอาดหน้าให้หมดจด โดยใช้ makeup remover ก่อนล้างหน้าแบบปกติ
ปัจจัยจากตัวเราเอง ช่วงที่ร่างกายอ่อนแอ เช่น ความเครียด พักผ่อนน้อย จะทำให้ระบบภูมิคุ้มกันและฮอร์โมนแปรปรวน แล้วมาเจอปัจจัยกระตุ้นจากการใส่แมส เลยทำให้ดกิดการแพ้แมสง่ายขึ้น
หรือ บางคนมี โรคผิวหนังเดิมอยู่แล้ว เช่น ผิวหนังอักเสบโรซาเซีย ผิวหนังอักเสบภูมิแพ้ อยู่แล้วจะถูกกระตุ้นให้อาการผิวหนังกำเริบได้
แพ้แมสสิวขึ้น แพ้แมสผื่นขึ้น อาการอย่างไร
การแพ้แมส ทำให้เกิดอาการหลายแบบ ได้แก่
- ปัญหาสิว เพราะทั้งความอับชื้น การเสียดสี การหมักหมมของคราบสกปรกต่างๆ ล้วนทำให้มีสิวเกิดขึ้น จึงเป็นปัญหาที่พบมากที่สุดในบรรดา ผิวแพ้แมส ทั้งสิวอุดตัน สิวอักเสบ สิวผด โดยมักขึ้นตามบริเวณแก้ม คาง แนวขอบกราม และการเกิดสิวแต่ละแบบนั้น จะมีการรักษาที่แตกต่างกันค่ะ
- ผิวแพ้ระคายเคือง จากการเสียดสี เส้นใยของเนื้อแมส หรือสารที่เคลือบแมส ทำให้เกิดการแห้ง ผื่น แดง ผิวอักเสบ ยิ่งถ้าใครที่พื้นฐานผิวแพ้ง่ายอยู่แล้ว จะยิ่งระคายเคืองได้มากกว่า
แพ้แมสหนักมาก รุนแรง สิวขึ้น มีอาการอย่างไรและควรปฏิบัติอย่างไร
ในคนที่มีปัญหาแพ้แมสส่วนใหญ่จะมีสิว ขึ้นทั้งสิวอุดตัน อักเสบ หรือสิวผด ถ้าเป็นแบบรุนแรงน้อย หมอมีเกณฑ์ที่จะประเมินเองคร่าว ๆ จาก
- จำนวนสิวอุดตัน น้อยกว่า 20 เม็ด
- สิวอักเสบขนาดเล็ก น้อยกว่า 15 เม็ด
- รวมสิวทั้งหมด น้อยกว่า 30 เม็ด
- ไม่มีสิวอักเสบหัวช้าง
กรณีแบบนี้สามารถปรึกษาเภสัชกรหรือซื้อยาทาและปรับสกินแคร์ที่เหมาะสม เพื่อรักษาเองได้ 1-2 เดือน จะค่อยๆดีขึ้นค่ะ
แต่ถ้าแพ้แมสแบบรุนแรงปานกลาง ถึงรุนแรงมาก หมอแนะนำว่าไม่ควรลองผิดลองถูกไปเรื่อยๆเพราะอาจอาการแย่ลง และรักษายากขึ้นและตามมาด้วยรอยหลุมสิวได้ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อทำการรักษาจะดีกว่าค่ะ โดยดูได้จาก
- จำนวนสิวอุดตัน มากกว่า 20 เม็ด
- จำนวนสิวอักเสบ มากกว่า 15 เม็ด
- จำนวนสิวทั้งหมด มากกว่า 30 เม็ด
- มีสิวอักเสบหัวช้าง
ถ้าได้พบแพทย์แล้วคุณหมอจะช่วยดูเรื่องสาเหตุของสิว การใช้ยา และอื่นๆค่ะ ถ้าได้รักษาอย่างถูกต้องเหมาะสม สิวจะค่อยๆดีขึ้นภายใน 2 เดือน ค่ะ
นอกจากการรักษาโดยใช้ยาแล้ว ควรปรับพฤติกรรมเรื่อง การใส่แมสให้เหมาะสมเพื่อให้สิวใหม่เกิดขึ้นน้อยที่สุดค่ะ
และบางคน พอสิวขึ้น แล้วเกิดอาการกังวลใจ อยากให้สิวหาย จึงเอามือไปจับสิว แคะ แกะ บีบ ซึ่งหารู้ไม่ว่าการจับแกะสิวนั้น ยิ่งเป็นตัวกระตุ้นให้สิวและรอยยิ่งดูแย่ลง สิ่งสำคัญคือ หลีกเลี่ยงเอามือจับหน้า เพราะเราจะเผลอแกะสิวโดยไม่รู้ตัว และ ความสะอาดของมือยิ่งเป็นตัวการกระตุ้นให้สิวใหม่เกิดขึ้นได้อีกค่ะ
แพ้แมสผื่นขึ้น อาการอย่างไร และควรปฏิบัติตัวอย่างไร
ถึงแม้ส่วนใหญ่ในคนที่แพ้แมส มักมีปัญหาสิว แต่ก็มีบางคนที่ไม่ได้เป็นสิว แต่เป็นผื่นแพ้แมส อาการจะแตกต่างจากสิว คือจะมีผิวแห้ง แดง คัน อาจมีตุ่มผดเล็กๆขึ้นได้
ถ้ามีอาการเหล่านี้ สามารถรักษาโดยปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรเพื่อจ่ายยาสำหรับ ลดผื่น ลดการอักเสบ ไม่ควรรักษาด้วยตัวเองเพราะอาการอาจแย่ลงได้ค่ะนอกจากนี้ ให้ลองเปลี่ยนแมสที่ใส่ โดยเลือกเนื้อแมสที่ไม่ระคายเคืองผิว พักผ่อนให้เพียงพอ ทายอาหารที่เหมาะสมเพื่อให้ร่างกายแข็งแรง ภูมิคุ้มกันทำงานดีขึ้น และใช้สกินแคร์ที่เพิ่มความชุ่มชื้น ควบคู่กันด้วยค่ะ
สิ่งสำคัญคือ ปัญหาผื่นแพ้แมส และสิวแพ้แมส มีการรักษาที่แตกต่างกัน ควรแยกให้ออกว่า เราแพ้แมสแบบไหน แต่ถ้าไม่แน่ใจ ควรให้แพทย์ช่วยประเมินให้ เพื่อให้วินิจฉัยถูกต้อง รักษาถูกทาง ไม่ลองผิดลองถูก เสี่ยงอาการลามไปมากขึ้นนะคะ
การดูแล และ ป้องกัน การ แพ้แมสสิวขึ้น แพ้แมสผื่นขึ้น
หมอมีคำแนะนำง่ายๆ ในการดูแลตัวเอง และป้องกัน การแพ้แมสสิวขึ้น และ แพ้แมสผื่นขึ้น ดังนี้นะคะ
- เลือกใช้หน้ากากอนามัย ที่ไม่ระคายเคืองผิว เช่น เนื้อสัมผัสนุ่ม เนื้อผ้า รูปทรงไม่เสียดสีผิวเกินไป
- ถ้าจำเป็นต้องใส่หน้ากากอนามัยนาน ในระหว่างวัน พยายามหาเวลาที่ไม่เจอคน เพื่อถอดแมสบ่อยๆ เพื่อระบายอากาศ ลดการหมักหมมของคราบสกปรกและแบคทีเรีย
- ถ้ารู้สึกหน้ากากอนามัยเริ่มมีความชื้นเช่น จากละอองน้ำลาย ควรเปลี่ยนแมส หรือ หากระดาษเช็ดหน้านุ่มๆรองใต้เแมส เพื่อช่วยซับความชื้น
- ถ้าใส่หน้ากากผ้า ให้ทำความสะอาดทุกวัน ใช้สบู่หรือน้ำยาซักผ้าแบบอ่อนโยน
- เลือกใช้สกินแคร์ สูตรที่ลดโอกาสอุดตัน และระคายเคือง เช่น non comedogenic , 0il free
- ถ้าต้องแต่งหน้า อาจเลือกแต่งเฉพาะบริเวณที่อยู่นอกแมส เช่นหน้าผาก ตา ส่วนภายในแมส อาจไม่จำเป็น และเสี่ยงที่จะทำให้แพ้แมสง่ายขึ้นค่ะ
- ใช้ Make up remover และ เลือกผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดผิว ที่อ่อนโยน
- ภูมิต้านทาน ความแข็งแรงของผิว ส่วนนึงเกิดจากภายในร่างกายที่แข็งแรง ฉะนั้น ควรดูแลตัวเองอย่างสม่ำเสมอ เช่น ไม่เครียด ไม่นอนดึก พักผ่อนเพียงพอ ทานอาหารที่เหมาะสม ดื่มน้ำสะอาดมากๆ
สำหรับใครที่มีปัญหาสิวแพ้แมส หรือ ผื่นแพ้แมส อ่านมาถึงตรงนี้แล้ว ข้อมูลน่าจะเป็นประโยชน์ ลองนำไปปรับกันดูเพื่อป้องกันไม่ให้เป็นสิวแพ้แมส หรือ ผื่นแพ้แมส นะคะ และถ้ามีปัญหาขึ้นมาแล้ว ก็คงพอจะดูแลด้วยตัวเองได้ แต่ถ้าใครที่มีอาการชนิดรุนแรง หมอแนะนำว่า ไม่ควรรักษาแบบลองผิดลองถูกด้วยตัวเอง เพราะอาการอาจหนักขึ้น ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวินิจฉัยและรักษาให้ถูกทาง จะดีกว่าค่ะ
สำหรับใครที่อ่านข้อมูลแล้ว มีปัญหาต้องการปรึกษาหมอ หรือ สอบถามเพิ่มเติม เชิญได้เลยนะคะ
กัญวราคลินิก ตั้งอยู่บนถนนเลียบคลองสอง ใกล้กับซาฟารีเวิลด์ เดินทางมาไม่ยากเลยค่ะ
- เปิดให้บริการ วันอังคาร ถึงศุกร์ 10.30-19.30 น.
- เสาร์ อาทิตย์ 10.00-18.00 น. หยุดทุกวันจันทร์
ช่องทางติดต่อ ตามด้านล่างนี้นะคะ
บทความเรื่องสิว
